Smanjenje štete
Smanjenje štete odnosi se na niz intervencija i politika usmjerenih ka smanjenju i ublažavanju štetnih posljedica povezanih sa upotrebom droga, koje nužno ne moraju adresirati sam problem zavisnosti. Intervencije koje podrazumijevaju smanjenje štete su: kontinuirano davanje OST terapije (metadon i buprenorfin-suboxon), razni programi sprječavanje širenja zaraznih bolesti: hepatitisa B, hepatitisa C, HIV-a i AIDS-a, djelatnostima koje su organizovasnekao besplatne i anonimne, podjela špriceva i igala za intravenske zavisnike, uništavanje upotrijebljenih špriceva i igala, dijeljenje kondoma, informativnih materijala, savjetovanje usmjereno na promjene mišljenja i navika ciljne populacije.
Jake strane programa smanjenja štete
- Smanjenje štete ima značajnu ulogu u problematici suzbijanja zlouoptrebe droge u posljednjim decenijama i predstavlja najsnažniji odgovor u rješavanju te problematike.
- Jaka strana smanjenja štete je da može efikasno smanjiti morbiditet i mortalitet vezan uz visoki nivo predoziranja kod intravenoznih heroinskih ovisnika.
- Intervencije su pokazale i veoma dobre rezultate u borbi protiv daljnjeg širenja HIV-a i Hepatitisa C.
- Smanjenje štete moze značajno doprinijeti stabilizaciji zloupotrebe droga kod heroinskih zavisnika
- Smanjenje štete takođe može poslužiti kao važna tačka kontakta u kontinuumu brige za osobe u procesu oporavka od zloupotrebe droga.
Ograničenja programa smanjenja štete
- Ograničenja programa smanjenja štete su ta da ovaj program sam po sebi rijetko pruža rehabilitaciju ili socijalnu integraciju unutar procesa oporavka, te da, uprkos mnoštvu intervencija smanjenja štete, zarazne bolesti i predoziranja mogu ostati na visokim, a u nekim populacijama čak i na rastućem nivou.
- Pružanje intervencija OST/zamjenske terapije, zamjene igala i špriceva, te obezbjeđivanje prostorija za konzumiranje droga mogu prolongirati i produžiti zavisnost i odložiti odluku o nastavku procesa oporavka.
- Nenamjerne negativne posljedice smanjenja štete su porast predoziranja vezanih uz OST/zamjensku terapiju, visok stepen njene zloupotrebe i veliko crno tržište zamjenskih ljekova
- Nenamjerna “šteta” koju čini program smanjenja štete je pomicanje prioriteta i resursa daleko od usluga temeljenih na prevenciji i potpunom oporavku od ovisnosti
- Smanjenje štete izazvalo je promjenu u razumijevanju problema ovisnosti okrenuvši je prema akutnim zdravstvenim rizicima i odmaknuvši je daleko od temeljne socijalne dimenzije i same opojne droge
- Jedna od osnovnih mana ovih programa jeste tvrdnja da dostojanstvo, autonomija, samopoštovanje i socijalna integracija mogu biti postignute smanjenjem štete
- Smanjenje štete je pojačalo liberalnije pristupe, ojačalo mrežu, promijenilo politiku i agendu vezano za droge, promijenilo samo razumijevanje problematike, te prebacilo fokus i resurse dalje od prevencije i procesa oporavka od zavisnosti. U posljednje vrijeme nerijetko biva i uporedna akcija koja prati proces legalizacije droga.
Perspektiva porodice i smanjenje štete
Nerijetko je zadatak porodice da smanji i minimalizira posljedice korištenja droga kod svoje djece. Porodica će svaki put iznova biti suočena sa bolnim dilemama vezanima za to kuda idu granice smanjenja štete i gdje su ograničenja, te se porodice često nalaze pod još većim teretom.
Za porodicu zavisnika pristup smanjenja štete je potreban, ali ne i dovoljan. Za doktore iz sektora javnog zdravstva klijenti na zamjenskoj terapiji mogu biti osobe koje bolje funkcionišu. Ali za porodicu, bilo da se radi o roditeljima ili djeci, pravi mir je rijetko prisutan prije nastavka procesa oporavka i potpune integracije u društvo.
Ako ste uvidjeli da je vaša konzumacija droga izmakla kontroli i da od toga imate posljedice koje utiču na vas i vaše bližnje, nemojte čekati, nazovite nas danas. Vrijeme je. Budite spremni da započnete vaš oporavak. Potraži pomoć!